Endoskop – czym jest i jak jest zbudowany?
Endoskop jest urządzeniem służącym do oglądu miejsc trudno dostępnych. Dzięki możliwości podejrzenia miejsc niewidocznych gołym okiem endoskopy znalazły szerokie zastosowanie między innymi w medycynie. Wystarczy tylko wspomnieć o takich dziedzinach jak ortopedia urologia czy laryngologia gdzie współczesna medycyna opiera się w większości na zabiegach endoskopowych. Endoskopy sztywne zbudowane są z tubusu- cienkiej rurki będącej częścią roboczą, głowicy z przyłączem do światłowodu oraz okularu najczęściej dostosowanego do podłączenia kamery.
Budowa endoskopu
Obraz w tego typu endoskopach przenoszony jest za pomocą systemu soczewek szklanych, przez co uzyskujemy jakość obrazu niedostępną dla endoskopów giętkich. Doskonały obraz jest największą zaletą tego typu optyk, przez co mogą być stosowane przy zabiegach gdzie liczy się wierne odwzorowanie szczegółów na przykład artroskopia czy laparoskopia.
Obraz tablicy testowej widzianej przez endoskop soczewkowy
Najczęstsze przyczyny usterek endoskopów
Zastosowanie cienkich soczewek ma jednak swoje słabe strony. Cienkie i długie soczewki szklane stosowane we współczesnych endoskopach nie są zbyt wytrzymałe mechanicznie. Łatwo wiec o uszkodzenie wynikające z wygięcia tubusu (nawet, jeżeli wygięcie nie jest zbyt wielkie w ramach sprężystości rurek, to soczewki mogą ulec zniszczeniu), upadku lub uderzenia. Inną równie częstą przyczyną usterek w endoskopach sztywnych jest nieszczelność. Endoskop powinien być urządzeniem hermetycznym, w przeciwnym wypadku obraz staje się początkowo zamglony a po dłuższym czasie żółty i niewyraźny.
Uszkodzona soczewka endoskopu
Endoskopy, aby mogły służyć do zabiegów muszą być sterylne. Najszybszym i bardzo skutecznym sposobem sterylizacji jest autoklaw parowy. Para o temperaturze 134°C pod ciśnieniem 3,5 bara zabija większość form przetrwalnikowych. Szybkie zmiany temperatury i ciśnienia mają jednak negatywny wpływ na wszystkie połączenia klejowe. Najbardziej narażone na uszkodzenie są połączenia okienek ochronnych obiektywu i okularu. Dzieje się tak, ponieważ szkło i metal mają diametralnie różne współczynniki rozszerzalności temperaturowej. Łączący je klej musi zatem być na tyle elastyczny by redukować wszelkie naprężenia oraz na tyle silny by nie poddać się wysokiemu ciśnieniu. Dużo mniejsze wymagania stawia się przed endoskopami, które nie są autoklawowalne. One również powinny być szczelne, ale nie muszą wytrzymywać dużego ciśnienia i temperatury. Endoskopy takie należy sterylizować w parach gazu (np. etylenu), plazmie czy też specjalnych cieczach.
Jak utrzymać endoskop w dobrym stanie?
Jak łatwo zauważyć mimo pozornie prostego wyglądu endoskop soczewkowy jest dość skomplikowany urządzenia. Aby służył długo należy pamiętać o kilku podstawowych czynnościach:
- Oczywiście podstawą jest ostrożność podczas zabiegu. Endoskop należy stosować tylko do oglądu nie może służyć jako trokar, dźwignia czy inne narzędzie. Należy przy tym stosować jedynie pasujące akcesoria szczególnie płaszcze.
- Wszelkie nawet niewielkie uderzenia czy wygięcia mogą powodować trwałe uszkodzenie. Endoskop najlepiej więc przechowywać w specjalnym pudełku lub klatce które zabezpieczają przed usterkami mechanicznymi pomiędzy zabiegami jak również podczas sterylizacji.
- Po zabiegu należy endoskop umyć- szczególną uwagę zwracając na okienko obiektywu i okularu. Pozostawiane tam nieczystości podczas sterylizacji w autoklawie mogą zostać trwale „zapieczone” powodując jednocześnie pogorszenie obrazu.
- Przed sterylizacją należy zdjąć adaptery do podłączenia światłowodu. To w tym miejscu zbierają się osady i brud powodujące zmniejszenie ilości światła dostarczanej w pole zabiegowe.
- W przypadku endoskopów nieautoklawowalnych nie stosować sterylizacji wysoko temperaturowej gdyż może to zniszczyć połączenia klejowe, soczewki a nawet elementy z tworzyw jak obudowa okularu.
- Okresowo sprawdzać kondycję endoskopu wyszukując początków usterek. W tym celu najlepiej zlecić przegląd okresowy wyspecjalizowanej firmie.
Gdy endoskop nie działa prawidłowo
Część czynności naprawczych można przeprowadzić samodzielnie. Chodzi tu głównie o czyszczenie okienek obiektywu i okularu oraz przyłącza światłowodu. Zabrudzenia w tych miejscach mogą skutecznie utrudniać prawidłową pracę. W tym celu najlepiej użyć papierka bezpyłowego lub wacika nasączonego alkoholem lub mieszanką alkoholu i acetonu.
W przypadku poważniejszych usterek endoskop należy przekazać do wyspecjalizowanej firmy.
Nie należy prostować wygiętych optyk- to z pewnością nie przywróci obrazu, a może spowodować zniszczenie kolejnych soczewek.
Optykę zapakowaną w sztywne opakowanie należy przysłać na adres naszej firmy:
OPTEC S.C.
Serwis endoskopów
Ul. Alberta 6E
16-001 Księżyno
Do paczki proszę dodać pismo, w którym należy opisać jaki jest problem z endoskopem, podać swoje dane (osobę kontaktową, telefon/faks, mail, dane firmy itp.). W ciągu trzech dni roboczych od otrzymania endoskopu optyka zostanie zbadana i wyceniona ewentualna naprawa. Klient dostaje informacje o stanie optyki, prawdopodobnych przyczynach usterek, cenie i terminie naprawy a jeżeli jest potrzeba to oficjalną ekspertyzę techniczną. Po podjęciu decyzji przez klienta przystępujemy do naprawy lub w przypadku rezygnacji odsyłamy endoskop do klienta. Klient nie ponosi kosztów wysyłki.
Ponieważ nasz serwis działa od kilkunastu lat zdążyliśmy wykształcić mechanizmy i procedury pozwalające na tanią, szybką i skuteczną naprawę endoskopów wszystkich producentów, w tym wiodących typu Storz, Olympus, Stryker czy Wolf.
Podczas napraw używamy metod stosowanych przez niemieckich i amerykańskich producentów endoskopów.
Na stanie posiadamy kilkadziesiąt typów soczewek, obiektywów i okienek ochronnych, dzięki czemu mamy krótkie terminy realizacji. Są to elementy nowe, dostarczane przez niemieckiego producenta.
Wszystkie naprawione optyki przechodzą kontrolę szczelności. Na naprawiony sprzęt (wykonane czynności i wymienione elementy) udzielamy 6 miesięcy gwarancji z ewentualnym wpisem do paszportu. Przeglądy okresowe wykonujemy zwykle do 3 dni roboczych.
W przypadku bardzo zniszczonych endoskopów, jeżeli naprawa jest nieopłacalna, proponujemy „program wymiany optyk”, gdzie w zamian za uszkodzony sprzęt klienta otrzymuje on bardzo atrakcyjny upust na nowy endoskop.
